Joseph Rowntree Foundation (JRF) adlı kuruluşun son raporuna göre, Britanya’da 14,4 milyon insan yoksulluk içinde yaşıyor. Yoksulluktan kurtulmak son 20 yılda çok daha zorlaştı.
Britanya’da yoksulluk araştırmalarıyla bilinen Joseph Rowntree Foundation (JRF), artan hayat pahalılığı nedeniyle 2021-22’de yoksulluk sınırının altında gelire sahip olanların sayısının bir milyon artarak 14,4 milyona yükseldiğini ortaya koydu. Vakıf, bunların 6 milyonunun ‘derin yoksulluk’ içinde yaşadığını ve yoksulluktan kurtulmaları için gelirlerinin iki katından fazla artması gerektiğini söylüyor.
2024 yılı raporunu yayınlayan kuruluş, yoksulluktan kurtulmanın son 20 yılda önemli ölçüde zorlaştığını ve 2010 yılından bu yana, Muhafazakâr Parti hükümetleri döneminde, yoksullukla mücadelede ilerleme kaydedilmediğini vurguladı.
Raporda, enerji faturaları ve temel ihtiyaç maddelerinin fiyatlarının hızla artmasıyla 2021-22’de Britanya’da nüfusun %22’sinin yoksulluk içinde olduğu; bunun 4,2 milyonu çocuk ve 2,1 milyonu emekli olmak üzere toplam 14,4 milyon kişiye denk geldiği belirtiliyor.
Konut giderlerinden sonra medyan gelirin %60’ının altında gelire sahip bir hanede yaşayan insanlar yoksulluk sınırının altında kabul ediliyor.14 yaşından küçük iki çocuklu bir çift için yoksulluk sınırı 21.900 sterlin olarak kabul edilirken, 14.600 sterlinin altındaki gelir ‘derin yoksulluk’ olarak tanımlanıyor. Rapora göre her 10 çocuktan 3’ü yoksulluk içinde yaşıyor: 2020- 21 döneminde çocukların yüzde 27’si yoksulluk içindeyken, bu oran 2021-22’de yüzde 29’a yükseldi. Tek ebeveynli ailelerde yaşayan çocukların yüzde 44’ü yoksulluk içinde.
Son verilerin analizi, yoksulluk içindeki ortalama bir kişinin, yoksulluk sınırının %29 altında bir gelire sahip olduğunu ve 1990’ların ortalarında %23 olan farkın arttığını gösteriyor. Derin yoksulluk içindeki insanların ortalama geliri ise yoksulluk sınırının %59 altında.
14 yaşın altında iki çocuğu olan yoksul bir ortalama çiftin, yoksulluk sınırına ulaşmak için yılda 6.200 sterlin ek gelire, derin yoksulluk içinde olan bir çiftin ise yoksulluk sınırına ulaşabilmesi için 12.800 sterlin ek gelire ihtiyacı var.
Rapor, yoksulluğun 1980’lerde Margaret Thatcher döneminde hızla arttığını, 1990’ların ortalarında tüm nüfusun yaklaşık dörtte birine ulaştığını ve o zamandan bu yana yüksek seyrettiğini belirtiyor. Bu, Thatcher’ın neoliberal politikaları hayata geçirdiği, özelleştirmeleri hızlandırıp sosyal devleti küçülttüğü döneme denk geliyor. 1997’deTonyBlair’in İşçi Partisi yönetiminin ilk yarısında düşen yoksulluğun 2005’ten sonra tekrar yükselmeye başladığı vurgulanıyor.
Muhafazakârların 2010 yılında yeniden iktidara gelmesinden bu yana yoksulluğun neredeyse hiç değişmediğini belirten rapora göre, o tarihten bu yana her yıl yoksulluk oranı %20 ila %22 arasında seyrediyor. JRF’nin CEO’su Paul Kissack, “Son yirmi yılda yoksulluğun daha da derinleştiğini ve giderek daha fazla ailenin yoksulluk sınırının altına düştüğünü gördük” dedi ve ekledi:
“Gıda bankalarının kullanımındaki artıştan evsiz ailelerin sayısındaki artışa kadar, yoksulluk belirtilerinin etrafımızı sarması şaşırtıcı değil. Bu büyük bir sosyal başarısızlık, hem ahlaki hem de mali bir sorumsuzluktur. NHS gibi kamu hizmetleri üzerindeki baskıları arttırırken, zorluk içinde yaşayanların onuruna hakarettir. Bu değişebilecek ve değişmesi gereken bir durum.”
Raporda, bunun için siyasi partilerin sorunu acilen ele alması gerektiği vurgulanıyor. Ancak iktidarı ve muhalefeti ile bu değişimi sağlayacak siyasi iradenin olmadığı, tercihlerin yoksullar ve emekçiler lehine değil, büyük sermayenin karlarını artırması yönünde kullanıldığı görülüyor. Ayrıca ekonomik veriler de iç açıcı bir tablo sunmuyor: Britanya’nın 2023 yılı büyüme oranının sıfıra yakın olması, bu yıl ise iyimser bir tahminle yüzde 0,9 civarında büyüme kaydetmesi bekleniyor.
