Maliye Bakanı Rachel Reeves’in 30 Ekim’de açıkladığı yeni bütçede veraset vergisinin çiftçileri de kapsayacak şekilde genişletmesi çiftçiler ve toprak sahipleri tarafından protesto edildi.
Muhafazakar Parti’nin yeni lideri Kemi Badenoch ve eski bakan Priti Patel’in de destek verdiği Londra’daki protestolarda, verginin aile çiftçiliğinin sonunu getireceği iddia edildi.
Yeni düzenlemeye göre, Nisan 2026’dan itibaren, daha önce muaf tutulan 1 milyon sterlinden fazla değere sahip miras kalan tarımsal varlıklar, normal oranın yarısı olan yüzde 20 oranında vergiye tabi olacak.
Britanya’daki 210.000 çiftlikten sadece 500’ünün yüzde 40 oranındaki vergiden etkileneceği öngörülüyor. Bunlar küçük aile çiftlikleri değil, tarım arazilerinin yüzde 30’undan fazlasına sahip olan Kraliyet ve toprak sahibi aristokrasi gibi büyük toprak sahiplerine ait olanlar olacak.
Şu anda çiftçiler vergi ödemediğinden, zenginler vergiden kaçınmak için çiftlik arazisi satın alma yoluna başvuruyor.
19 Kasım’da Londra’da yapılan protesto gösterisine büyük toprak sahipleri ve çiftçilerin yanı sıra, durumu fırsat olarak gören aşırı sağcılar ve Reform UK lideri Nigel Farage ve partinin diğer figürleri de katıldı.
Veraset vergisi hangi durumlarda ödeniyor?
Kişi öldüğünde yakınlarına aktarılan 325.000 sterlinlik eşiğin üzerindeki miras için veraset vergisi ödenmesi gerekiyor. Bu miktarın üzerindeki miktarlar için de hayır kurumlarına yapılan bağışlar dahil birçok muafiyet söz konusu olabiliyor.
Birçok zengin, çiftçilerin veraset vergisi ödememesinden yola çıkarak servetinin bir kısmını tarım arazisine yatırma yoluna gidiyor.
Hükümetin getirdiği vergi değişiklikleri, veraset vergisinden tam muafiyetin, tarımsal ve ticari mülklerin 1 milyon sterliniyle sınırlandırılacağı anlamına geliyor. Toprak sahibi zenginler, diğer zenginlerin ödediği standart yüzde 40’lık oran yerine indirimli yüzde 20’lik bir oran üzerinden veraset vergisi ödeyecek. Çiftçiler için faizsiz olan bu vergi 10 yıl içinde ödenebilir. Hükümet, ayrıca diğer istisnalarla çiftçi bir çiftin miras vergisine maruz kalmadan 3 milyon sterline kadar miras bırakabileceğini belirtiyor.
Çoğunluğu oluşturan küçük çiftçiler toprakları değerli görülse de bu topraklarda ürettikleri mahsullerden ve hayvancılıktan elde ettikleri kazancın hiç de yüksek olmadığını savunuyor. Bu kesim, ürünlerini satın alan büyük alıcılar ve süpermarket zincirleri tarafından sömürülüyor. Brexit sonrası AB sübvansiyonlarından mahrum kalmaları da bu çiftçiler arasında büyük bir hoşnutsuzluk yaratıyor.
Zengin toprak sahipleri, emekçi çiftçilerin endişelerini kullanarak kendi çıkarları için yaptıkları protestolarını kitleselleştirmenin yollarını arıyor.
