İlk dört aylık iktidarını geride bırakan İşçi Partisi tarafından oluşturulan ilk bütçe önümüzdeki Nisan ayından itibaren yürürlüğe girecek. Maliye Bakanı Rachel Reeves tarafından parlamentoya sunulan bütçe içerisinde öne çıkan başlıklar ve değişiklikler bazıları şunlar:
Vergi: İşçilerin ödediği Ulusal Sigorta Katkı payı oranında bir değişlik olmayacak, ancak işverenlerin katkısı %13.8’den %15’e çıkartıldı. İşverenler tarafından ödenen Ulusal Sigorta Katkı Payı işçilerin yıllık gelirlerinin 5 bin Sterlinin üzerine çıkmasından sonra başlıyor. Hükümetin bu katkı payı artışından elde etmeyi hedeflediği gelir 25 milyar Sterlin
Şirketler vergisi yüzde 25’te sabit kalırken, hisse satışlarından alınan sermaye kazancı vergisi yüzde 20’den yüzde 24’e yükseltildi. Özel sermaye spekülatörlerinin vergileri de yüzde 4 artırılarak yüzde 32’ye yükseltildi. Bütçede en öne çıkan ve sermayeyi ürküten değişikliklerden biri zenginlerin ikametgâh adreslerini başka bir ülkede göstererek vergiden muaf tutulmalarına olanak sağlayan statünün kaldırılması oldu. Kamuoyunda “non-dom” olarak bilinen statü Nisan 2025 itibarı ile sona erecek.
- NHS: Sağlığa günlük harcamalar için 22.6 milyar sterlin, sermaye yatırımı için de 3.1 milyar sterlin nakit enjeksiyonu yapılacak.
- Eğitim: Yeni öğretmenlerin işe alınması için temel okul bütçeleri 2.3 milyar sterlin artırılacak, özel okul ücretlerinden KDV alınmaya başlanacak. Ve 6.7 milyar sterlinlik genel eğitim desteğinin bir parçası olarak okul kahvaltı kulüplerine yapılan yardım üç katına çıkarılacak.
- Konut: 2026’ya kadar devam edecek olan sosyal konut bütçesi 500 milyon sterlin artırılıyor. Yerel yönetimler artık tüm satın alma hakkı gelirlerini (right to buy olarak bilinen belediye evlerinin satışından elde edilen gelir) yeni konutlara yeniden yatırım yapmak üzere ellerinde tutabilecek.
- Yerel Yönetimler: Belediye bütçeleri enflasyonun üzerinde yüzde 1.5 oranında artırılıyor.
- Asgari ücret: “Tek bir yetişkin ücretine” doğru ilerlemeye yönelik uzun vadeli planın bir parçası olarak 21 yaş üstü için asgari saat ücreti yüzde 6.7 artırılarak 12.21 sterline, 18-20 yaş arası için ise 8.60 sterlinden 10 sterline yükseltiliyor.
- Sosyal Yardımlar: Universal Credit’de dahil sosyal yardımlar yeni mali yıldan itibaren yüzde 1.7 oranında artırılıyor. Emeklilik maaşları Nisan 25 itibarı ile yüzde 4.1 oranında artırılıyor. Bu artışa göre emeklilerin haftalık ödemeleri 230.25 sterlin olacak. Bakıcılara ödenen haftalık Carer’s Allowance 76.75 sterlinden 81.90 sterline çıkartılıyor. Ayrıca bakıcıların başka bir işte çalışarak elde ettikleri aylık gelir eşiği 654 sterlinden 833 sterline yükseltiliyor.
- Tütün: Tütünden alınan vergi enflasyon oranı artı yüzde 2 oranında ve elde sarılan tütün için yüzde 10 oranında arttırıldı.
- Alkol: Fıçı içkilerin vergisi yüzde 1.7 oranında düşürülecek. Yani bir pint birada alınan vergi yaklaşık bir peni azaltılıyor.
- Askeri: Ordunun bütçesi 2.9 milyar sterlin arttırılacak. Ukrayna savaşını “ne kadar sürerse sürsün” finanse etmek için yılda 3 milyar sterlin bütçe ayrılacak.
- Akaryakıt: Muhafazakarlar tarafından akaryakıt vergisinde yapılan 5 penslik indirim bir yıl daha uzatıldı.
- Trenler: HS2 güzergahı Londra – Euston istasyonuna kadar uzatılacak ve Trans-Pennine ve Doğu-Batı demiryolu güzergahları finanse ediliyor.
- Otobüsler: İngiltere’de tek kişilik otobüs ücretlerindeki 2 sterlinlik sınır 3 sterline yükseltiliyor.
- Uçaklar: Özel jetlerle yapılan uçuşlarda alınan Hava Yolcu Vergisi yüzde 50 artırılıyor.
