Londra’da evsiz gençlere geçici kalacak yer temin eden yardım kuruluşu Centrepoint tarafından yayınlanan rakamlara göre, Britanya’da yaklaşık 23 bin genç, bu kışı sokakta geçirecek. Kışın en soğuk günlerine girdiğimiz ve Noel’e yaklaştığımız bir dönemde açıklanan rakamlar 16-24 yaş arasındaki gençleri kapsıyor.
Centrepoint’in yanı sıra evsizlere yardımcı olmaya çalışan Big Issue dergisi tarafından açıklanan rakamlar, dünyanın en gelişmiş ülkeleri arasında yer alan Birleşik Krallık’ta evsizliğin giderek arttığını gösteriyor. Big Issue 10 Ekim Dünya Evsizler Günü nedeniyle yayınladığı açıklamada artan hayat pahalılığı ve konut krizinin evsizlerin sayısının artmasındaki rolüne dikkat çekti.
Evsizliğin Birleşik Krallık’ı oluşturan her bir ülkede ayrı ayrı hesaplanmasından dolayı ülke genelindeki evsizliğe dair net bir rakam çıkarmak zor olsa da Financial Times tarafından yapılan bir analize göre her 200 haneden birinde evsizlik sorunu yaşanıyor.
Big Issue’nun resmi istatistiklere dayanarak yaptığı bir başka analize göre geçen bir yıl içinde yerel belediyelere 358 bin 370 evsizlik başvurusu yapılmış. Bir önceki yıla göre yüzde 10 daha fazla olan bu başvurulardan 324 bin 990’ı belediyelerin kriterlerine ve değerlendirmelerine göre de evsiz olarak kabul edilmiş.
Her yıl giderek artan evsizlik başvuruları kayıtların tutulmaya başlandığı 1998 yılından bu yana rekor seviyeye çıkmış durumda. 31 Mart 2024 itibarı ile sadece İngiltere’de 117 bin 450 hane, kiraları yerel belediyeler tarafından karşılanan geçici evlerde yaşıyor. Geçici evlerde kalan çocuklu ailelerin sayısı da yine rekor seviyelere çıkmış durumda. Geçen yıl geçici evlerde yaşayan çocuklu aile oranı yüzde 14.7 artarak 74 bin 530’a çıkarken, bu evlerde yaşayan çocuk sayısı da 151 bin 630’a ulaştı.
Evsiz olduğunu ve kendi başına bir ev tutamayacak olduğunu ispatlamanın giderek zorlaştığı İngiltere’de belediyelerin önlerine koyduğu zorlukları aşamayan ve destek bulamayan binlerce insan da sokakta yaşamak zorunda kalıyor.
Sokakta yaşayanlara dair elde edilen en son resmi istatistiklere göre geçen yılın sonbaharında sokakta yatan 3 bin 898 evsiz vardı. Bu sayı bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 25 artmışken, 2010 yılına kıyasla iki katından daha fazla artmış görünüyor.
Londra’nın sokaklarında yaşayan evsizlere dair Nisan 2023 ve Mart 2024 dönemini kapsayan sayımlara göre Londra’da 11 bin 993 kişi sokakta yatıyor. Londra sokaklarında yatanların sayısında da bir önceki yıla göre yüzde 19, on yıl öncesine göre ise yüzde 58’lik bir artış var.
En temel haklardan biri olan barınma, Thatcher’ın iktidarda kaldığı 1980’li yıllardan itibaren başlatılan ve sonrasında hem İşçi Partisi hem de Muhafazakâr Parti tarafından devam ettirilen özelleştirme ve kısıtlamalarla neredeyse yok edilme noktasına getirilmiş durumda. Bir taraftan belediye evleri satılırken, diğer taraftan sosyal konutların inşası için ayrılan bütçede kesintiler yapıldı. Sosyal konutlar ve belediyelere ait arsalar kentsel dönüşüm adı altında devasa inşaat şirketlerine peşkeş çekildi. Kira yardımlarına kısıtlamalar getirildi, kiralar arttırıldı, yatak odası vergisi kondu, gelirine bakılmaksızın herkesten Council Tax (Belediye Vergisi) alınmaya başlandı. Bütçeleri kesilen belediyeler ne yeni sosyal konutlar yapabildi ne de mevcut sosyal konutlarını yaşanabilir standartlara çekebildi. Çoluk çocuğu ile dışarıda kalan, gidecek yeri ve kimsesi olmayan yaşlılar ve engelliler “geçici” olarak verilen çok kötü koşullardaki evlerde on yıllarca yaşamaya mahkûm ediliyor.
Seçimi kazanan her parti gibi İşçi Partisi’nin de ilk vaatlerinden birisi konut inşaatı oldu. Yaşanan konut krizini aşmak için öncelikle sosyal konutlar olmak üzere 1 milyon 500 bin ev inşa etme sözü verdi. Ama İşçi Partisi’nin verdiği bu söz aslında konut krizini çözme değil, özelleştirme ve kamu kaynaklarının özel şirketlere aktarılması anlamına geliyor. İşçi Partisi’nin konut inşası için ayırdığı 3 milyar sterlin küçük ve orta işletmelere verilecek. Yani halkın en temel ihtiyaçları üzerinden özel şirketler kar etmeye, evsizler ise sokaklarda ve geçici konutlarda yaşamaya devam edecek.
