22 milyar sterlin açık
İşçi Partisi, Keir Starmer liderliğinde iktidara gelmesinden hemen sonra, Muhafazakar Parti hükümetinden kamu bütçesinde 22 milyar sterlinlik öngörülmemiş bir açık devraldığını iddia ederek, yakıt yardımının artık sadece sosyal yardım alanlara ve emekliler açısından da emeklilik yardımı (Pension Credit) alan emeklilere ödeneceğini açıkladı.
Bu da belirlenen düzeyin az üzerinde emeklilik maaşı alan milyonlarca emeklinin enerji yoksulluğuyla karşı karşıya kalması anlamına gelecek. Parlamentoda çoğunluğu bununan İşçi Partisi’nin Avam Kamarası’nda oylatıp kabul ettirdiği bu karar sadece emekliler arasında değil tüm toplumda tepkiyle karşılandı.
Yeni düzenlemeye göre 2024/2025 kışından itibaren, İngiltere ve Galler’de sadece Emeklilik Kredisi veya diğer bazı yardımları alanlar Yakıt Ödemesi almaya hak kazanacak. Geçen dönemde 10.8 milyon emekli bu ödemeyi almıştı. Yeni düzenlemeyle 1,5 milyon emeklinin bu kış için ödeme alacağı tahmin ediliyor.
1997 yılından bu yana değişen miktarlarda ödenen Kış Yakıtı Ödemesi, çoğu yıl en yaşlı kişinin 80 yaşın altında olduğu haneler için 200 Sterlin, 80 yaş ve üzerinde bir kişinin bulunduğu haneler için 300 Sterlin olmuştu. Yüksek enflasyon nedeniyle hayat pahalılığı krizinin ağır boyutlara vardığı 2022/23 ve 2023/24 kışları için, Kışlık Yakıt Ödemelerinin yanı sıra 300 Sterlinlik ek ödeme yapılmıştı. Bu ödemeler 2024/25 kışı için tekrarlanmayacak.
Özellikle kış aylarında, emeklilerin “yakacak mı, yiyecek mi?” ikilemi içinde kaldığı ve soğuktan donmamak için gazı açtığında yatağa aç gittiği, ya da gıda bankalarından yararlanmaya çalıştığı biliniyor.
Buna rağmen hükümet ilk iş olarak emeklilere yapılan ve yıllık toplamı 1 milyar sterlini bulan yakıt yardımına göz dikmesi tepkilere neden oldu. 22 milyar olarak ifade edilen açığın diğer 21 milyarının ise nereden geleceği henüz bilinmemekle beraber, emekçilerden başka kesintiler de yapılmasından endişe ediliyor. İngiltere’de emekçilere yönelik saldırıların birçoğunun İşçi Partisi iktidarları tarafından yapıldığı da (başta üniversite harçları olmak üzere) geçmiş tecrübelerden biliniyor.
Sendikalar tepkili
UNITE ve diğer birçok sendika “yakıt yardımına” dokunulmamasını istiyor. Sendikalar Konfederasyonu (TUC) yıllık olağan konferansında da bu konu gündeme geldi ve birçok sendika bu saldırı kararının geri alınmasını istedi.
Başbakan Keir Starmer ise, aldıkları kararın zor olduğunu ve bütçe açığını kapatmak için popüler olmayan bu kararı hayata geçireceklerini bir kez daha yineledi.
‘Bütçe açığını kapatmak mümkün’
UNITE sendikası, hükümetin aldığı bu karara tepki göstererek, “Eğer bütçede bir açık varsa, bu açığı kapatmak için emeklilerden en son kesinti yapılmalı. Asıl kesinti zenginlerden yapılmalı” diye açıklama yaptı. UNITE Genel Sekreteri Sharon Graham, İngiltere’deki en zengin 50 kişinin toplam 500 milyar sterlin servetlerinin olduğunu ve en zengin yüzde birinden kesilecek ek yüzde bir vergi ile 25 milyar sterlin elde edilebileceğini belirtti ve “Zenginden daha fazla vergi alınsın” çağrısı yaptı.
Hükümetin adı İşçi Partisi olsa da zenginlere dokunmayarak, sermayenin partisi olduğuna dair düşünceyi bir kez daha kanıtladı.
