Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) küresel silah transferlerine ilişkin yayınladığı son araştırmasına göre Avrupa ülkeleri, önceki beş yıla kıyasla geçtiğimiz beş yılda büyük silahların ithalatını neredeyse iki kat artırdı; Fransa ise silah ihracatında ikinciliğe yükselerek Rusya’yı geride bıraktı.
Araştırma, Avrupa ülkelerinin silah ithalatındaki artışı büyük ölçüde 2022-23 yıllarında Ukrayna’ya yapılan silah transferlerine bağlıyor. Ukrayna, 2019-23 döneminde Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise dördüncü büyük silah ithalatçısı oldu.
Dünyanın en büyük ihracatçısı olmaya devam eden ABD’nin silah ihracatı, 2019-23 döneminde yüzde 17 oranında arttı ve ülkenin toplam küresel silah ihracatındaki payı yüzde 34’ten yüzde 42’ye yükseldi; ABD 107 ülkeye büyük çaplı silah sevkiyatı gerçekleştirdi.
Avrupa ülkelerinin silah ithalatının yarısından fazlası ABD’den geliyor ancak Avrupa da küresel silah ihracatının yaklaşık üçte birinden sorumlu.
Fransa’nın silah ihracatı 2014-18’ekıyasla 2019-23 yılları arasında yüzde 47 oranında arttıve ilk kez Rusya’nın önüne geçti. Fransa silah ihracatının yüzde 42’sini Asya ve Okyanusya ülkelerine, yüzde 34’ünü ise Orta Doğu ülkelerine yaptı.
En büyük alıcı yüzde 30’luk payla Hindistan oldu. Hindistan, Katar ve Mısır’a yapılan savaş uçağı teslimatları ihracat artışındaki en büyük kalemi oluşturdu. Fransa’nın yanı sıra İtalya da silah ihracatını yüzde 86 oranında yükseltti.
Öte yandan Rusya’nın silah ihracatı 2014-18 dönemine kıyasla 2019-23 yılları arasında yüzde 53 oranında düştü. Rusya 2019’da 31 ülkeye silah ihracatı yaparken, 2023’te bu sayı 12’ye düştü. Rus silah ihracatının yüzde 34’ü Hindistan’a, yüzde 21’I de Çin’e yapıldı.
Silah ihracatında düşüş yaşayan diğer ülkeler ise Çin (%–5,3), Almanya (%–14), İngiltere (%–14), İspanya (%–3,3) ve İsrail (%–25).
Küresel silah ihracatında 11’inci sırada yer alan Türkiye de 2014-18 dönemine kıyasla, 2019-23 yıllarında küresel silah ihracatındaki payını iki katına çıkardı. 2019-23 yılları arasında silah ithalatı azalan Türkiye, küresel silah ithalatçıları sıralamasında 17. sırada yer alıyor.
Dünyanın en büyük silah ithalatçısı Hindistan
2019-23 döneminde Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısıydı. Silah ithalatını önceki beş yıllık döneme kıyasla yüzde 4,7 oranında artıran Hindistan’ın en büyük silah tedarikçisi Rusya olmaya devam etti.
Diğer taraftan Çin’in Doğu Asya’daki iki komşusu Japonya ve Güney Kore’nin de silah ithalatı arttı.
SIPRI Silah Transferleri Programı Kıdemli Araştırmacısı Siemon Wezeman’a göre, Japonya ve ABD’nin Asya ve Okyanusya’daki diğer müttefikleri ve ortaklarının yüksek silah ithalatında temel faktör “Çin’den dolayı duyulan endişe”.
Ortadoğu’da durum
2019-23 döneminde uluslararası silah transferlerinin yüzde 30’u Orta Doğu’ya yapıldı.Suudi Arabistan, Katar ve Mısır, bu dönem ilk 10 ithalatçı arasında yer aldı.
Orta Doğu ülkeleri silah ithalatının yüzde 52’sini ABD’den sağladı; bunu Fransa (%12), İtalya (%10) ve Almanya (%7,1) takip etti.
SIPRI araştırmacısı Zain Hussain, Orta Doğu’ya silah ithalatında genel bir düşüş olmasına rağmen, büyük ölçüde bölgesel çatışmalar ve gerilimler nedeniyle bazı ülkelerde bu oranın yüksek seyretmeye devam ettiğini söyledi.
Hussain, son 10 yılda ithal edilen büyük silahların Gazze, Lübnan ve Yemen dâhil bölgedeki çatışmalarda yaygın olarak kullanıldığını belirterek, bazı Körfez devletlerinin Yemen’deki Husilere ve İran’ın etkisine karşı koymak için büyük miktarlarda silah ithal ettiğini kaydetti.
İsrail ise silah ithalatının yüzde 69’unu ABD’den, yüzde 30’unu da Almanya’dan yaptı.
SIPRI: AVRUPA’NIN SİLAH İTHALATI İKİ KATINA ÇIKTI, FRANSA SİLAH İHRACATINDA İKİNCİLİĞİ RUSYA’DAN ALDI
Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü’nün (SIPRI) küresel silah transferlerine ilişkin yayınladığı son araştırmasına göre Avrupa ülkeleri, önceki beş yıla kıyasla geçtiğimiz beş yılda büyük silahların ithalatını neredeyse iki kat artırdı; Fransa ise silah ihracatında ikinciliğe yükselerek Rusya’yı geride bıraktı.
Araştırma, Avrupa ülkelerinin silah ithalatındaki artışı büyük ölçüde 2022-23 yıllarında Ukrayna’ya yapılan silah transferlerine bağlıyor. Ukrayna, 2019-23 döneminde Avrupa’nın en büyük, dünyanın ise dördüncü büyük silah ithalatçısı oldu.
Dünyanın en büyük ihracatçısı olmaya devam eden ABD’nin silah ihracatı, 2019-23 döneminde yüzde 17 oranında arttı ve ülkenin toplam küresel silah ihracatındaki payı yüzde 34’ten yüzde 42’ye yükseldi; ABD 107 ülkeye büyük çaplı silah sevkiyatı gerçekleştirdi.
Avrupa ülkelerinin silah ithalatının yarısından fazlası ABD’den geliyor ancak Avrupa da küresel silah ihracatının yaklaşık üçte birinden sorumlu.
Fransa’nın silah ihracatı 2014-18’ekıyasla 2019-23 yılları arasında yüzde 47 oranında arttıve ilk kez Rusya’nın önüne geçti. Fransa silah ihracatının yüzde 42’sini Asya ve Okyanusya ülkelerine, yüzde 34’ünü ise Orta Doğu ülkelerine yaptı.
En büyük alıcı yüzde 30’luk payla Hindistan oldu. Hindistan, Katar ve Mısır’a yapılan savaş uçağı teslimatları ihracat artışındaki en büyük kalemi oluşturdu. Fransa’nın yanı sıra İtalya da silah ihracatını yüzde 86 oranında yükseltti.
Öte yandan Rusya’nın silah ihracatı 2014-18 dönemine kıyasla 2019-23 yılları arasında yüzde 53 oranında düştü. Rusya 2019’da 31 ülkeye silah ihracatı yaparken, 2023’te bu sayı 12’ye düştü. Rus silah ihracatının yüzde 34’ü Hindistan’a, yüzde 21’I de Çin’e yapıldı.
Silah ihracatında düşüş yaşayan diğer ülkeler ise Çin (%–5,3), Almanya (%–14), İngiltere (%–14), İspanya (%–3,3) ve İsrail (%–25).
Küresel silah ihracatında 11’inci sırada yer alan Türkiye de 2014-18 dönemine kıyasla, 2019-23 yıllarında küresel silah ihracatındaki payını iki katına çıkardı. 2019-23 yılları arasında silah ithalatı azalan Türkiye, küresel silah ithalatçıları sıralamasında 17. sırada yer alıyor.
Dünyanın en büyük silah ithalatçısı Hindistan
2019-23 döneminde Hindistan dünyanın en büyük silah ithalatçısıydı. Silah ithalatını önceki beş yıllık döneme kıyasla yüzde 4,7 oranında artıran Hindistan’ın en büyük silah tedarikçisi Rusya olmaya devam etti.
Diğer taraftan Çin’in Doğu Asya’daki iki komşusu Japonya ve Güney Kore’nin de silah ithalatı arttı.
SIPRI Silah Transferleri Programı Kıdemli Araştırmacısı Siemon Wezeman’a göre, Japonya ve ABD’nin Asya ve Okyanusya’daki diğer müttefikleri ve ortaklarının yüksek silah ithalatında temel faktör “Çin’den dolayı duyulan endişe”.
Ortadoğu’da durum
2019-23 döneminde uluslararası silah transferlerinin yüzde 30’u Orta Doğu’ya yapıldı.Suudi Arabistan, Katar ve Mısır, bu dönem ilk 10 ithalatçı arasında yer aldı.
Orta Doğu ülkeleri silah ithalatının yüzde 52’sini ABD’den sağladı; bunu Fransa (%12), İtalya (%10) ve Almanya (%7,1) takip etti.
SIPRI araştırmacısı Zain Hussain, Orta Doğu’ya silah ithalatında genel bir düşüş olmasına rağmen, büyük ölçüde bölgesel çatışmalar ve gerilimler nedeniyle bazı ülkelerde bu oranın yüksek seyretmeye devam ettiğini söyledi.
Hussain, son 10 yılda ithal edilen büyük silahların Gazze, Lübnan ve Yemen dâhil bölgedeki çatışmalarda yaygın olarak kullanıldığını belirterek, bazı Körfez devletlerinin Yemen’deki Husilere ve İran’ın etkisine karşı koymak için büyük miktarlarda silah ithal ettiğini kaydetti.
İsrail ise silah ithalatının yüzde 69’unu ABD’den, yüzde 30’unu da Almanya’dan yaptı.
