Ukrayna Savaşı 3 yılını doldurmak üzere. Avrupa’nın ortasındaki bir savaş bu. Milyonlarca Ukraynalı çoktan ülkesini terk etti ve artık Zelensky askere alacak insan bulmakta zorlanıyor. Gönüllü askere yazılma devri sona ereli çok oldu. Artık orduya yaka-paça zorla asker toplanıyor. Nedeni, cephedeki ortalama yaşam süresinin günlerle değil saatlerle ölçülür hale gelmesi.
Savaşın görünüşte işgalci Rusya ile ona direnen Ukrayna arasında olsa bile gerçekte başta ABD ve Avrupa ülkeleri olmak üzere NATO ile Rusya arasında olduğunu bilmeyen kalmadı.Hem NATO ülkeleri ve hem de Rusya’nın binlerce atom başlığına sahip olduğu da biliniyor ve giderek “nükleer silah kullanma” lafı çok edilir oldu. Bundan en çok söz edense Putin.
NATO desteği dolayısıyla, Rusya öngörüldüğü gibi Ukrayna’yı kısa sürede dize getiremeyip savaş yıllara yayılınca savaşın gerçek tarafı olan NATO’nun zengin emperyalist ülkeleriyle onların fonladıkları Polonya gibileri Ukrayna’ya silah sevkiyatını çeşitlendirdiler. Önce sadece Rus uçaklarına karşı savunma silahları verirlerken gönderdikleri silah ve cephane hem nitelik hem de nicelik olarak arttı. Şimdi Ukrayna F-16’ların yanı sıra giderek artarak kısa ve orta menzilli lazer vb. güdümlü füzelere de sahip. Üstelik özellikle ABD bu füzeler için yönlendirici uydu desteği de sağlıyor. Yeni donanımlarıyla Ukrayna bu yaz Rusya’ya bir karşı saldırı düzenleyerek küçümsenmeyecek büyüklükte bir Rus toprağını ele geçirdi. Elinde tutamayıp çekildi, çünkü buna tahammül edemeyen Rusya karşı saldırısı gecikmedi.
Ardından ilk kez Macron’un ortaya attığı NATO ülkelerinin Ukrayna’ya asker gönderme hamlesi geldi. Zaten örneğin füzeleri doğrudan kullanan ve Ukraynalıları eğiten çok sayıda batılı askeri uzman ve eğitmen Rusya’ya karşı bilfiil savaşıyordu. Ancak ülke dışından asker gönderme gerçekleşmeden kaldı. Ama NATO hamlelerinin tırmanışı yenileriyle sürdü, sürüyor.
Nedeni açık. Başta ABD olmak üzere NATO ittifakının motor güçleri rakipleri Rusya’yı olabildiğince yıpratma peşindeler. Çünkü neredeyse Çin-Rusya bloğuyla ABD etrafında bloklaşan batılı ve Japonya gibi doğulu emperyalistler açıkça birbirlerinin boğazına sarılmak üzereler. Özellikle Çin’in sanayisinin modern teknik temeliyle ABD’yi yakalayıp durdurulamaz bir güç olmadan dizginlenmesi ABD ve müttefiklerinin birincil amacı. Çin ise, henüz bugün askeri açıdan eksiklerini Rusya’yla ittifakıyla giderebiliyor ve Rusya’nın güçten düşürülmesi Çin’in önünün kesilmesinin olmazsa olmazı. Rusya bu nedenle AB ve NATO üyesi yapılmak istenen Ukrayna’da savaşa kışkırtıldı.
Rusya savaş ve kendisine yönelik konan benzeri pek görülmemiş yaptırımlar dolayısıyla zorda kalsa da umulduğu kadar zayıflatılıp güçten düşürülemedi. Bunda özellikle Çin’in ekonomik desteğinin rolü büyük.
Rusya fazla zayıflatılamadı, ama bir karşı saldırı denese bile Ukrayna savaşma yeteneğinin sınırlarına dayandı. Silah-cephane sıkıntısı giderilmesine gideriliyor, ama savaşacak insan bulmakta zorlanırken moral olarak da savaşı sürdürmekte zorlanır oldu. Bir yandan zorluklar bir yandan yolsuzluklar nedeniyle Zelensky bakanlar değiştirmekten yorulmaya başladı. Artık yalnızca Ukrayna’da değil, ABD ve Avrupa’da savaşın sürdürülüp sürdürülemeyeceği açıktan tartışılıyor. Trump’ın başka öncelikleri de var, ancak “savaşı bitireceğim” derken en çok bu içinden çıkılmaz hal almakta olan duruma çözüm oluşturma çabasında.
Öte yandan emperyalistler hiçbir zaman “tek ata” oynamamış, tek seçenekli stratejilere sahip olmamışlardır. Bu aklın yolu olduğu kadar emperyalist ülkeler tekelci burjuvazisi ve hükümetlerinin farklı kliklerinin farklı çıkar ve yaklaşımlara sahip olmaları nedeniyle de böyledir.
Şimdi kimilerinin “Biden’in Trump’a savaşı sürdürme dayatması”, kimilerinin de “savaşı sona erdirebilmesi açısından kolaylık sağlaması” olarak değerlendirdiği yeni bir NATO hamlesiyle yüzyüze Rusya, gerçekteyse dünya. ABD ve İngiltere Ukrayna’ya 300 km’ye ulaşan menzilleriyle uzun menzilli füzeler gönderdi. Bu, Ukrayna’nın Rusya içlerine kadar vurabilmesi, az sayıda olmayan Rus kentinin hedef haline gelişi demek.
Birkaç uzun menzilli füzenin kullanılmasının ardından Putin önceden dillendiregeldiğitehdidini somutlaştırdı. Bu kez taktik nükleer silaha başvuracağını açıklarken Rusya’nın nükleer doktrinini de yeniledi. Bu ana kadar Rusya nükleer silaha sahip ülkelerin kendisine yönelik uzun menzilli füze kullanması durumunda nükleer silah kullanmayı öngörürken, artık nükleer silaha sahip olmayan ülkelerin de bu tür girişimlerinin nükleer güçle yanıtlanacağını kayıt altına aldı.
Savaş artık daha ötesi olmayan bir kritik noktada. Ya bitirilecek, bu amaçla görünüşte Rusya ile Ukrayna, gerçekte Rusya’yla NATO masaya oturup “şurası senin burası benim” deyip anlaşacaklar ya da Avrupa’da ilk adım olarak sınırlı etki gücünde de olsa nükleer bombalar patlayacak. Siz sınırlı etkisine bakmayın, nükleer silah devreye girerse belki dakikalar belki günler içinde topyekûn bir yeni nükleer dünya savaşı kaçınılmaz demektir!
