Esnaf gergin. Nedeni yazın ne satacağını ve olacağını bilememesi. Ama ilginç ve karmaşık olan bu belirsiziliğin nedenlerinin çeşitliliği.
Çeşitliliği düşünmek, düşünülen zorluk ve belirsizliklerin çeşitliliği de olsa gelen bahardan olmalı. Açan ve geçiciliğiyle değerli çiçekli bu görüntünün getirdiği bir metanet herhalde. Metanet ve güçlü kalmayı da akla getiren geçim sıkıntısı, süren Ukrayna savaşıyla artıp sonuçları görülen faturalar, Türkiye seçimleri ve bunların hepsini birden sarıp birleşerek daha büyük bir köpük gibi saran koyu ırkçı, saldırgan ve halk karşıtı bir demogoji havası. Belirsizlik olmasın da ne olsun. Dondurma stoğunu düşünemez bir oflaynsçı haline gelmiş olmam aslında yeteri kadar açıklayıcı da, işte numune biz olunca temsil ettiğimiz genele dair birşeyler söylemek bir tuhaf oluyor. Ne de olsa kaşınkarilerin herzaman söyleyecek daha önemli şeyleri var.
Geçen benim eski arabanın şanzımanın tamiri için Romford’a gidiyoz, bizim çırak Tottenham Green’ın orda, abi burda hergün akşamüstü biriken o kalabalık ne dedi, ben de foodbank fenomenini anlatırken farkettim bu çeşitliliği. Bizim Ankaralı etrafındakilerden bu kadar farkında oluyor ve onların ardındaki sosyolocik gerçeklere açılabiliyorsa vay haline durumun dedim.
Yoksa İngiltere de yaşamak hala fena değil, oflaysınçlıkta da yanlış yaptığım, şu olayların bilimsel-mantıksal ifşaatı merakıma uygun meslek dalının inşaat malzemeleri ya da dekorasyon işine girmek olabileceği de aklıma gelmez değil hani, ona da arada hayıflanırım: sadece gıda piyasasına seslenen bir toptancı, evleri sadece magnolyaya boyuyup sadece fayans döşeyen bir dekorasyoncu, bilemedin sadece börek satan bir cafe açabilirdim, ama işte benim ancak birkaç bahar günü mümkün olan bir ferahlıkla varabildiğim bu fikirlerin bini bir para, bu alanlardaki piyasa kapılmış. Artizlik piyasasını kapatan sağlık bakanı Steve Barclay efendi abimiz gibi.
Şimdi anlatsam kimse inanmaz benim bir dayım var, zamanında tırnak makasıyla zabıtayı bıçaklamış, ciddi bir adamdı ama tuhaf huy ve deneyleri vardı. Doğru malzeme kullanıldığı takdirde, üzerine başka bir meyvanın isminin ters yazıldığı bir meyvanın, mesela üzerine elma olması için AMLE yazılmış bir portakalın aynaya gösterildiğinde, kafasının karışarak kendisini elma sanacağı ve bir elmaya dönüşeceği konusunda teorileri vardı. Bizim Steve de biraz öyle, bazı gerçeklere olma diyince onların olmayı sona erdirmesi gerektiğini bekler şeyler söylüyor, öyle davranıyor, üstüne üstlük ve daha önemlisi de sona da ermesini de sağlıyor. Anlatayım.
Ukrayna savaşına karşı sessizlik ve herkesin NATOcu olması beklenir, savaş yaşamın bir gerçeği olup bedeli faturalar yanında artan vergi ve düşen ücretlerle daha da vururken neden bu banka soyadlı pampa denebilir. Sen onu boşver sendikalar konfederasyonu TUC silahlanma bütçesi artırılsın diye açıklama yaptı, ondan haber ver de denebilir. Gelecek hafta Türkiye’de seçim. Orayı anlatan bir artiz diyebilirsiniz. Neden Steve ve bu üretkenliği?
Nedeni basit. Diğer tüm artizlerin artizliklerini yanıstıyor abimiz. Mesela artizlere özgü yüzsüzlüğü, utanmazlığı ve pişkinliği ele alalım. Ay başında genç doktorlar, sonra da hemşireler greve çıktı ücret nedeniyle geçen yıl 5000 doktor gitti, yılda 50 bin çalışan eksikliği var, bu yüzden her hafta 500 kişi boşu boşuna heba oluyor diyorlar, hem de ücret artışı değil 2008 yılında olduğu seviye getirilsin diyor sağlık emekçileri, Steve sendikarla sektörde üretkenlikle ilgili görüşmelerimiz devam ediyor diyor. Millet 12 saat ambulans bekliyor, çalışan yok, ekipman yok, paralar Steve’in panpaları NHS ağalarına dağıtılmış, adamlar ücret istiyor ki doktor, hemşire gelsin, Steve üretkenlikten bahsediyor.
Sonra, jenerik yüzü ve kır saçının renksizliğinin nasıl tüm artizlerin suratlarının potborisi olduğunun fazla üstünde durmadan, bizim üretken Steve’ı bir artiz standartı kılan vasıflardan birinin de herşeyi kendi hakkı görmesi olduğunu söylemek gerekiyor. Tabii tüm artizler gibi okudukları kitaplardaki birini taklit ederek. Demeçlere çıkan bir doktorun dediği gibi, bizim ücret talebimizi yerine getirmek için 1milyar gerekiyor, yok diyip görüşmeye gelmiyor, ama arkadaşlarına pandemi döneminde dağıtalın ve kaybedilen milyarlar olduğunu biliyor. Yetmiyor, Steve bu hafta kendi çalışanları hemşireleri mahkemeye götürüp 1 Mayıs günü greve gitmelerinin önüne geçiyor. 35 bin mahkeme ücretini de ödettiler hemşire örgütü Royal College of Nursing’e, hükümet avukatları da Steve’ın ağzında sağlıkçıları aşağıladılar, takvime bile bakmayı bilmiyorsunuz diye. Dava için 50 bin fatura da kestiler. Hemşireler de biz de tekrar grev oylamasına gideriz dediler.
Bu nedenle Steve’ı standart kılan başka bir vasfı da zamani artizliği. Baskıcı, milliyetçi, popülist, demogojik politikalarla halk için birşey yapmak bir yana vaat edecek birşeyi kalmayan muhafazakar yönetim ve dönemlerin artiz ölçütü. Mesela önceki sayı artizlerimizden Dominic Raab bu ay etrafındakilere zorbalık, edepsizlik, terbiyesizlik nedeniyle Adalet Bakanlığı’ndan istifa ederken Üretken Steve de bakanlığında terör estirme suçlamalarıyla araştırılıyordu. Raab’ın bu ayın artizi seçilmesine yetmediğinin gösterdiği gibi mesele bireysel saldırganlık falan da değil. Grevcilerle görüşmeye tenezül etmeyen tavrının yanında medyayı da altan alta grevcilere karşı örgütleyerek yürüttüğü görülen algı operasyonundan anlaşıldığı üzere Steve pampamızın aynı zamanda daha sinsi, daha istihbarat şirketi ve gizli zengin kulubü üyesi türü seçkinlik üzerinden yürüttüğü artizliği. Hem savaş dönemi artizi, hem de tüm artizlerin eninde sonunda, vatan millet geyiğine, ordan savaş tellalığı ve yardakçılığına geldiğinin özeti, dönem artizliğinin özeti. Guardian gazetesi artizliğinin sağcı rengi Steve, hiç itibar avlamasınlar onlar da.
Ve ki adamın geçmişinden sözedilmeyerek bu şekilde çabucak anlaşılmasından görülen özet bir artizlik. Önce askerlik sonra avukatlık yaptığı belli değil mi Steve’ın? Böyle işte artiz memur, memur artiz pampa. Memur oğlu memur ama memur düşmanı. Şimdi geçim sıkıntısı ne olursa olsun, yazın tatile gidilebilirse gidilsin, Ukrayna’da savaş sürerse sürsün, Türkiye’de seçimlerde kim seçilirse seçilsin ama sorumlusunun Steve gibi olan ve kalanlarda olduğu hatırlanmasın mı? Kendisi ve söyledikleri unutulsa da insanın iyi olmayan yanlarına dair hep birşey anlatıyor Steve. Ki saçlarının bile rengi olmayan Üretken Steve’ın yaptığı da hiçbirşey söylemeyerek konuşmak.
Rengsizliğe derman baharın ferahlağı efendim.