Aralık ayında Avam Kamarası’nda yapılan oylamada milletvekilleri, sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planı doğrultusunda hazırlanan acil yasa teklifini 44 oy farkıyla kabul etti.
Yüksek Mahkeme, hükümetin yasa dışı yollardan gelen sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planının yasalara aykırı olduğuna hükmetmişti.
15 Kasım’da kararını açıklayan mahkeme, Ruanda’da sığınma taleplerinin doğru bir şekilde karara bağlanamaması ve sığınmacıların ülkelerine geri gönderilme ve orada kötü muameleye maruz kalma riskine dikkat çekmişti. Yüksek Mahkeme, Ruanda’nın sığınmacıların güvenliğine dair vaatlerini bütünüyle yerine getirmeyen, imzaladığı anlaşmalara riayet etmeyen bir ülke olduğunu kaydetmişti.
Mahkeme, sığınmacıların ‘güvenli bir üçüncü ülkeye’ gönderilmesinin ise yasa dışı olmadığına hükmetti.
5 Aralık’ta Birleşik Krallık hükümeti Ruanda ile sığınma ortaklığının şartlarını belirleyen bir anlaşma imzaladı. Hükümet, Ruanda ile iltica sürecini güçlendirdiğini ileri sürdüğü bu anlaşma ile bu ülkenin “güvenli” olduğunu ilan ettiği yeni bir yasa teklifi hazırladı.
İki ülke arasında göç ve ekonomik kalkınma ortaklığı kapsamında Ruanda, Birleşik Krallık›ta başvuruları kabul edilemeyecek sığınmacıları kabul etmeyi üstlendi.
7 Aralık’ta hükümet, bu anlaşmanın uygulanmasını sağlamak üzere Ruanda Güvenliği (İltica ve Göç) Yasa Tasarısını sundu ve 13 Aralık’ta tasarı Avam Kamarası’ndaki ilk oylamadan geçti.
Hükümet, yeni yasanın Manş Denizi üzerinden botlarla ülkeye yasa dışı göçmen girişini engellemek üzere tasarlandığını, sığınma başvurusu yapanların Ruanda’ya gönderilmesi ve başvuruların bu ülkede değerlendirilmesini amaçladığını söylüyor.
Bu girişim için hükümet Ruanda’ya ödenen 140 milyon sterlin ve ödenecek 50 milyon sterline ek olarak 100 milyon sterlin daha ödeme yapma taahhüdünde bulundu.
İngiltere Barolar Birliği (Law Society) bu anlaşmanın Yüksek Mahkeme’nin dile getirdiği endişeleri yeterince gidermediğini açıkladı.
Tasarının, mahkemelerin kanıta dayalı bulgularını geçersiz kılmak ve yasal denetim sağlamasını engellemek için parlamentoda onaylatılarak tehlikeli bir yasal ve anayasal emsal teşkil etmesinden endişe duyduğunu kaydetti.
Sığınmacıların gönderildiği gemide bir ölüm
Hükümetin, sığınmacıları caydırma ve ‘otellerde konaklama masraflarını kısma’ planı kapsamında bekar erkek ilticacıları gemide barındırma girişimi ölümle sonuçlandı.
27 yaşındaki Arnavutluk vatandaşı sığınmacı Leonard Farruku, güneybatıda Dorset’e bağlı Portland limanında demirleyen Bibby Stockholm adlı geminin kamarasında 12 Aralık’ta ölü bulundu.
Yapılan ön soruşturmada, Farruku’nun ölümüyle ilgili şüpheli bir durum olmadığı, maktulün asılı halde bulunduğu belirlendi.
500 kişi kapasiteli Bibby Stockholm gemisine ilk sığınmacılar Ağustos ayında nakledilmiş, ancak su şebekesinde lejyoner hastalığına sebep olan bir bakteri bulunması üzerine boşaltılmıştı.
Ekim ayında sığınmacıların yeniden nakledildiği 200 odalı gemide 200 civarında sığınmacı olduğu tahmin ediliyor.
Farruku’nun İtalya’daki ablası, kardeşinin gemide koşulların fena olmadığı ama güvenlik görevlilerinin kendilerine “hayvan gibi davrandıklarını” söylediğini aktardı.
Aralık ayı sonunda yanlışlıkla basına sızan bir İçişleri Bakanlığı raporunda, sığınmacıların gemide barındırılmasının bekâr genç erkek sığınmacılara yönelik ayrımcılık potansiyeli taşıdığı ifade edildi.
