Basından öğrendiğimce İngiltere’de 20’lik bir paket sigara 16 sterlin olmuş. Sigara içmiyorum ama sigara bağımlılarının zamla terbiye edilmelerine de karşıyım hani. Büyük usta Neşet Ertaş’ın sigara zamlarına karşı dönemin başbakanı Erdoğan’a “Fakirin sigarasına karışmayın. (Gücün yetiyorsa) havamızı zehirleyen sel gibi akan arabaların egzozlarına bir çare bul” sözünü doğru da bulurum.
Neyse dostlar sigara fiyatını yaşadığımız ülkedeki emekli aylığı ile kıyaslamak için yazıyorum. İngiltere’de uzun süredir 750 sterlin olan emekli aylığı nihayet 800’e (927 euro) yükseldi. Bu maaş tam tamına ayda 50, günde 1.6 sigara paketi parası. Çoook az dostlar. İngiltere de Türkiye gibi dünyada emeklisine çile çektiren, kuruş hesabı yaptıran ülkeler arasında. Türkiye’de DİSK AR’ın yaptığı ve 24 Mart 2024’te açıkladığı araştırmaya göre euro bazına ülkelerin emekli aylığı şöyle: “İspanya 1.417, Fransa: 1.485, Almanya: 1.552, İtalya: 1.582, Belçika: 1.717, Hollanda: 2.003 ve Türkiye: 237” İşin kötü yanı Türkiye’deki emekli aylığı son 9 yılda euro bazında üçte bir azalmış…
Emeklilerin iş yaşamında olmadıklarından dolayı örgütlü mücadeleden çok uzak olmasını kullanan hükümetler “vurun abalıya” politikasını rahatça güdebiliyor.
Ekonomide çalışan kesimin kişisel gelirini oluşturan ücret ve maaşlar kadar kişisel giderleride çok önemli. Haberlerde duyduğumuz faiz oranları aile bütçesinde anlık değişiklik yapmasa bile can yakıcı olabilir. Örneğin faiz oranlarındaki artış ev ve tüketici kredisi olanların giderlerinin artacağı anlamına geliyor.
İngiltere Merkez Bankası (BoE), politika faizini beklentilere paralel şekilde yüzde 5,25’te sabit tuttu. Ülkede Ağustos ayında bu düzeye yükselen politika faizi halen son 16 yılın en yüksek seviyesinde. İngiltere, dünyanın en gelişmiş yedi ekonomisi olarak anılan G7 ülkesi (Kanada, Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere, ABD, Japonya) arasında en yüksek faiz oranına sahip olanı sayılıyor. Rishi Sunak hükümeti, enflasyonla mücadele adıyla faiz oranlarını yüksek tutarak sabit gelirli çalışanların zaten az olan gelirlerinden en fazla çalan konumda. Rakamlar ortada!
***
Açık Gazete ve Gazete Duvar’da yazan akademisyen arkadaşım Zafer Yörük, “Aziz Patrick ve Newroz” başlığıyla Londra’daki kutlamaları yazdı. Yörük’ün köşe yazısından iki paragrafı sizinle paylaşıyorum.
“Newroz ve Aziz Patrick bayram kutlamaları bu yıl aynı güne denk geldi. Londra’nın özellikle kuzey-doğu semtlerinde İrlandalılar ve Kürtler, kutlama yöntemleri oldukça farklı olsa da yan yana geldiler. Türkiyeli Kürtler her yıl olduğu gibi Finsbury Park ve civarında renkli ulusal kıyafetleri, bayrakları, siyasi sloganları ve tabi ki halaylarıyla göründüler. Hava kararmaya yüz tuttuğunda Newroz alanından dağılmaya yöneldiklerinde Aziz Patrick kutlamaları da başlamış bulunuyordu. Yeşil şapkaları ve rengârenk giysileriyle İrlandalı gruplar, ulusal şarkıları eşliğinde semtin birahanelerine doğru akmaya başlamıştı. İrlandalılar, kutlamaları Kürtlerin bıraktığı yerden devralarak gece boyunca sürdürdü…
Kuzey İrlanda barışı, yüzyıllarca işlenen İrlanda terörizmi ve bölücülük gibi korkutucu çağrışımları İngiltere kamuoyunun zihninden silmekte de başarılı oldu. Bir halkın kimliğini inkâr yerine varlığını ve haklarını tanımanın toplumlara zarar değil yarar sağladığını gösterdi. Aziz Patrick’in kavmi, Aziz George koruması altındaki İngiliz toplumunu barışa ve onurlu bir arada varoluşa ikna etmeyi başarmıştı. Bir gün Demirci Kawa’nın kavmi de Türklük ve devlet mitleri altında korunduğunu düşünen Türkiye toplumunu barışa ikna edebilir. Newroz ve Aziz Patrick bayramlarının çakışması, Kuzey Irak harekâtı gibi savaş sinyallerinin karşısında yeni bir çözüm süreci ihtimalinin de gündeme geldiği bir ortamda gerçekleşti. Bu anlamlı tesadüf, 2015’te bitirilen sürecin eleştirisi üzerinden bu kez doğru tercihlerin yapılması umudunu da barış için çarpan kalplerde yeniden canlandırıyor.”
