İngiltere’de Yahudi toplumunun en yoğun yaşadığı Londra’nın Stamford Hill semtinde Haham Elhanan Beck ve Haham Haim Sofer’le İsrail’in Gazze saldırılarını konuştuk.

İngiltere’de Yahudi toplumunun en yoğun yaşadığı Londra’nın Stamford Hill semtinde Haham Elhanan Beck ve Haham Haim Sofer’le İsrail’in Gazze saldırılarını konuştuk. Hahamlar, kendi bölgelerinde yaşayan 20 binden fazla Yahudi’nin çoğunun İsrail’e karşıtı olduklarını ve Filistin topraklarından çekilmesi gerektiğini savunduklarını açıkladılar.

İŞGALCİ DEVLETE KARŞIYIZ

Öncelikle Londra’da yaşayan Yahudi toplumunun 7 Ekim ve sonrasına ilişkin reaksiyonunu öğrenmek istiyorum. Tepkiler neler?

Haham Beck: Londra’da, Stamford Hill’de Yahudi toplumunun hemen hemen hepsi siyonizme karşıdır. Burada binlerce aile, yüzlerce okul ve kurum var. Hiçbirinde İsrail bayrağı göremezsiniz. Çünkü İsrail devleti onların umurunda değildir. Hatta barış içinde, kan dökülmeden İsrail devletinin son bulmasını, yok olmasını istiyorlar.

Tamamen İsrail devletine karşılar mı?

Haham Beck: Evet. Çoğunluğu öyle. 6-7 tane sinagog var bu bölgede ve en az 1000 kişi her seferinde ibadet ediyor. Hiç biri İsrail devletini savunmaz. Çünkü İsrail devleti Yahudileri temsil etmiyor. İsrail devleti siyonizmi temsil ediyor. Siyonist İsrail devleti, Yahudi dinini kullanarak katliamlar yapıyor ve Filistin halkının topraklarını işgal ediyor. Filistinliler gibi biz de böyle bir işgalci devlete karşıyız ve sonunun gelmesi için dua ediyoruz.

İNSANLARIN ÖLDÜRÜLMESİ VE TOPRAKLARININ ÇALINMASI EN BÜYÜK GÜNAHTIR

Bir röportajınızda, “İsrail devleti tüm dünyadaki Yahudiler için en tehlikeli devlettir” demiştiniz. Bunu, İsrail’in Filistin’e yönelik saldırılarından dolayı mı söylüyorsunuz?

Haham Beck: İsrail’in Filistin halkına saldırıları gerçekten büyük bir haksızlık ve suçtur. İnsanların öldürülmesi ve topraklarının çalınması en büyük günahtır. İsrail, “Yahudiler için güvenli bir bölge yaratmak istiyoruz” iddiasında. Ama gerçek bu değil. Zaten Yahudilerin büyük bir bölümü sürgünde. Avustralya’dan ABD’ye, Güney Afrika’dan Avrupa’ya kadar.

Bakın, şu anda dünyanın en tehlikeli yeri İsrail devletinin olduğu yerdir. Yahudilere barış içinde yaşayacakları bir bölge sunmadıkları gibi, kuruluşundan bu yana kan ve ölüm saçıyor. Dünyanın başka yerlerindeki Yahudiler barış içinde yaşarken, İsrail devletinin olduğu yerde Yahudiler hiçbir şekilde güvende değiller. Bu da gösteriyor ki; İsrail devleti Yahudiler için en tehlikeli devlettir. Örneğin ben İngiltere’de yaşıyorum ve barış içinde yaşıyorum. ABD’de yaşayan Yahudiler barış içinde yaşıyorlar.

Peki ABD ve İngiltere’nin bu devletin güçlenmesinde payı yok mu?

Haham Beck: Elbette var. İsrail devletine destek veriyorlar. Çünkü İkinci Dünya Savaşı’nda Yahudilerin yaşadıkları onların bu desteği vermelerini sağlıyor.

Sizce desteğin nedeni bu mu?

Haham Beck: Tabii ki başka nedenler de olabilir. Bizim dini inancımıza göre yaşadığımız ülkede devlete karşı çıkmamak vardır. Sürgünde olduğumuz ülkedeki hükümetimize karşı konuşmak istemem.

SİYONİZMLE BİRLİKTE SORUNLAR BAŞLADI

Sizce 7 Ekim Hamas saldırıları sorunu büyüttü mü? Geçmişte yaşananlar dikkate alınmalı mı?

Haham Sofer: Bizim inancımıza göre biz Yahudiler hangi ülkenin sınırları içinde yaşıyorsak onlara sadık olmalıyız. Osmanlı İmparatorluğunun son dönemlerinde Yunanlar ayaklanıp bağımsızlık istemişlerdi. Birçok Yahudi de böylece siyonist düşünceyi dile getirmeye başladı. Kendi topraklarına sahip olmasını. 1840’larda Yahudiler Filistin topraklarına dini amaçlarla göçlere başladıklarında Osmanlı bunu sorun olarak görmedi. Binlerce Yahudi Kudüs’e göçtü, sinagoglarını kurdu. Filistinlilerle kardeşçe yaşadı. Ama siyonizmle birlikte hedef değişti. Dini saikler yerine ‘Bu topraklar iki bin yıl önce bize aitti, neden biz de kendi topraklarımızda kendi vatanımızı kurmayalım’ demeye başladılar. Osmanlı, hedefin değiştiğini görünce bu göçe yasak getirdi. Gelenler siyonistlerdi ve topraklarını almak istiyorlardı. Daha sonra yasa dışı göçler başladı, kendi kolonilerini kurdular. Siyonist Yahudiler İngilizlerle anlaşarak Filistin’de kendi ülkelerini kurmayı hedeflediler.

1948’de İsrail devleti kuruldu ve milyonlarca Filistinliyi topraklarından göçe zorladılar. Lübnan, Gazze, Ürdün gibi ülkelere. Buradaki topraklara el koydukları için artık Yahudileri düşman olarak görmeye başladılar. Ama bugün Filistin’deki ve İngiltere ve ABD’deki yüz binlerce Yahudi siyonist varlığa karşı çıkıyor, Filistinlilerle yan yana yaşamak istiyor.

Yani siyonizmin Ortadoğu’nun temel sorunu olduğunu mu düşünüyorsunuz?

Haham Sofer: Evet. Çünkü siyonizm ortaya çıkan nefretten besleniyor. Yahudiler bulundukları ülkelerde yaşamakta zorlanıp Filistin’e göçsünler isteniyor. Siyonistler antisemitizmden faydalanmıştır hep. Böylece devletlerini, ekonomilerini, askeri kuvvetlerini güçlendirsinler istiyorlar.

İSRAİL’İN SİLAHLANDIRILMASI KİMSE İÇİN İYİ DEĞİL

Almanya’nın İsrail saldırılarına geçmişi işaret ederek verdiği destek ya da İngiltere ve ABD’nin İsrail devletine verdiği destek daha fazla soruna neden olmuyor mu?

Haham Sofer: Biz İngiltere devletine bize dinimizi özgürce uygulamamızı sağladığı için minnettarız. Ama hükümetin İsrail’i desteklemesi, silah sağlaması bu ülkeye de sorunları taşıyacaktır. Burada 6 milyon Müslüman yaşıyor ve bu tutumundan dolayı çok öfkeliler. Amerika’da da aynı şekilde. Bu desteğin hiçbir yararı olmadığı gibi, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında nefrete yol açıyor, bu körü körüne destek buradaki Yahudiler için de iyi değil. Haham Beck’ın dediği gibi Yahudilerin hepsi siyonist olarak düşünülüyor ve hedef alınıyor. Ben de Filistin bayrağıyla “Filistin’e özgürlük” diye bağırdığımda şaşırıyorlar.

İsrail’in silahlandırılması hem Filistin’deki hem diğer ülkelerdeki Yahudiler için, hem de Filistin’deki Müslümanlar için daha fazla soruna yol açacaktır. Ne yazık ki Gazze’de Holokost benzeri bir durum söz konusu. 16 bin kişi, 8 bin çocuk öldürüldü. Bu Holokost’tur, haramdır. Özellikle de bize kapılarını açan insanlara bunu yapmak kesinlikle yanlış. İngiltere ve Amerikan hükümeti, bu devleti silahlandırmaya son vermelidir. Filistinlilerle anlaşmanın yolları aranmalıdır. Hahamımızın dediği gibi, dünya devletlerinin garantisi altında Filistin devleti içinde barış halinde yaşayacak şekilde. Tıpkı Güney Afrika’da siyahlar yönetimi aldığında intikam girişimlerine meydan vermeyecek bir sistem oluşturulduğu gibi, burada da aynı güvenceler sağlanabilir. Aynı anlaşma çerçevesinde, siyonist devletin daha önce göçe zorladığı Filistinlilerin de topraklarına dönmesini sağlayacak şekilde. Böylece eskiden olduğu gibi Müslümanlarla Yahudiler dostça bir arada yaşayabilir.

Çözüm siyonist İsrail devletinin barışçıl bir şekilde ortadan kaldırılmasıdır… Müslümanların ve Yahudilerin ortak iyiliği için İsrail devletinin parçalanması sürecinde müzakereler yürütülmesinde rol oynayabilir.

YAHUDİLER VE MÜSLÜMANLAR FİLİSTİN’DE BARIŞ İÇİNDE YAŞAYABİLİR

Sizi burada birçok gösteride gördüm, özellikle cumartesi günleri gösteriler yapıyorlar ama yine de siz ve birçok arkadaşınız oraya geliyorsunuz, bu gösterilere katılmanızın nedeni ne?

Haham Beck: Bütün cinayetleri benim adıma, Tanrım adına işliyorlar. Tanrı’nın çocukları böyle davranıyor, bu delilik. En azından birlik içinde Filistinlilere desteğimizi gösterebiliriz. Stamford Hill’de neler oluyor, insanlar İsrail devletine karşı. Ama kimse bunu bilmiyor, dediğiniz gibi herkes Yahudileri ve siyonist devleti aynı sanıyor ve bu yüzden Yahudilerden nefret ediyorlar. Bizim görevimiz ortaya çıkmak ve dünyaya bunların aynı olmadığını ve sesimizin duyulmadığını göstermek.

Haham Sofer: Gösterileri haber yaptılar ama Yahudileri rapor etmediler çünkü tüm Yahudileri temsil ettiklerini göstermek istiyorlar ve Filistinlileri destekleyen Yahudiler olduğunu, masum Filistinlilerin öldürülmesini kınadıklarını ve bu toprakların Filistin halkına ait olduğu fikrini desteklediklerini ve Filistinlilerle tek bir yargı alanında mutlu bir şekilde yaşamaya hazır olduklarını göstermek istemiyorlar. Bu da siyonist devletin ayaklarının altındaki halıyı çekip alıyor. Siyonistler Yahudileri korumak için burada olduklarını iddia ediyorlar. Bizim sizin korumanıza ihtiyacımız yok. Sizin korumanız pek çok insan için yıkım, nefret, ölüm ve keder demek. Size ihtiyacımız yok. Biz 120 yıl önceki aileler gibi barış içinde yaşadığımız günlere geri dönmek istiyoruz. Çünkü böyle bir tablo siyonizmin tüm temellerini yıkar. Dünyaya ne kadar yıkım getirdiğinize bir bakın…

Haham Beck: Sosyal medya için de önemli, İsrail devletine karşı sesimizi yükseltmek için elimizden geldiğince sokağa çıkmamız önemli.

Biz sadece öldürmenin bizim adımıza olmadığını söylemiyoruz. Cinayetlere karşı çıkıyoruz. Kutsal kitaplar, Tevrat masum insanların öldürülmesine karşı çıkıyor, topraklarının çalınmasına karşı çıkıyor, ordularının öldürülmesine karşı çıkıyor, çünkü bir orduya sahip olma hakları var. Müslümanların öldürülmesi Yahudi Tevrat’ına, uluslararası hukuka ve insanlığa aykırıdır.

Haham Sofer: Siyonist devletin kendini savunma hakkı yoktur. Bu, Yahudilerin öldürülmesini desteklediğimiz anlamına gelmiyor, tabii ki hayır. Siyonistler Filistinlileri öldürüyor ve buna meşru müdafaa diyorlar, bu yanlış. Yahudilerin sürgünde oldukları yerde bir orduya sahip olma hakları yoktur. Bu ordu sadece savaş suçu işleyen bir terörist ordusudur. Siyonist hükümet işlediği suçlardan dolayı Lahey’e, Hollanda’ya, yargıçların önüne çıkarılmalıdır, bu İnsanlığa aykırıdır, Tevrat’a aykırıdır, uluslararası hukuka aykırıdır, insanlığa aykırıdır ve bu yüzden Filistin’i savunuyoruz.

Haham Beck: Çözüm konusunda, biz siyasetçi değiliz, Tevrat kutsal kitabında Tanrı’ya karşı gelen başarıya ulaşamaz diyor. İsrail devleti de Tanrı’ya karşı gelmektir. Başarıya ulaşamaz. 75 yıldır devam eden yapı sona ermelidir. Biz iki devletli çözümü desteklemiyoruz. Çünkü bu adil değil. Başkasının evine el koyuyorsunuz.

Filistin’in bölünmesi planında, ki biz bu planı desteklemiyoruz, toprakların yüzde 55’i Yahudilere, yüzde 45’i Araplara verilecekti. 1948 savaşında yüzde 78’e el koydular. 1967’de hepsini aldılar. İki devletli çözüm yanlış, çünkü 7 milyon Filistinlinin hakkını ihlal ediyor.

Yani siz bir Filistin devletini destekliyorsunuz, Filistin devleti altında yaşamak istiyorsunuz çünkü buranın Filistin toprağı olduğuna inanıyorsunuz, doğru mu?

Haham Beck: Evet kesinlikle. İsrail 75 yıldır var. Bu süre içinde birçok devlet kuruldu, belki 50-60. Hepsinde barış var. Ama İsrail’de bir tek gün bile barış olmadı bu 75 yılda. Neden peki? Tanrı’nın işi. Ona karşı isyan hiçbir zaman başarıya ulaşamaz. Biz buradaki topraklarda, nehirden denize kadar uzayan bir Filistin devletini destekliyoruz. Ve Yahudiler ve Müslümanlar burada barış içinde yaşayabilir.

Aralık ayında Avam Kamarası’nda yapılan oylamada milletvekilleri, sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planı doğrultusunda hazırlanan acil yasa teklifini 44 oy farkıyla kabul etti.

Yüksek Mahkeme, hükümetin yasa dışı yollardan gelen sığınmacıları Ruanda’ya gönderme planının yasalara aykırı olduğuna hükmetmişti.

15 Kasım’da kararını açıklayan mahkeme, Ruanda’da sığınma taleplerinin doğru bir şekilde karara bağlanamaması ve sığınmacıların ülkelerine geri gönderilme ve orada kötü muameleye maruz kalma riskine dikkat çekmişti. Yüksek Mahkeme, Ruanda’nın sığınmacıların güvenliğine dair vaatlerini bütünüyle yerine getirmeyen, imzaladığı anlaşmalara riayet etmeyen bir ülke olduğunu kaydetmişti.

Mahkeme, sığınmacıların ‘güvenli bir üçüncü ülkeye’ gönderilmesinin ise yasa dışı olmadığına hükmetti.

5 Aralık’ta Birleşik Krallık hükümeti Ruanda ile sığınma ortaklığının şartlarını belirleyen bir anlaşma imzaladı. Hükümet, Ruanda ile iltica sürecini güçlendirdiğini ileri sürdüğü bu anlaşma ile bu ülkenin “güvenli” olduğunu ilan ettiği yeni bir yasa teklifi hazırladı.

İki ülke arasında göç ve ekonomik kalkınma ortaklığı kapsamında Ruanda, Birleşik Krallık›ta başvuruları kabul edilemeyecek sığınmacıları kabul etmeyi üstlendi.

7 Aralık’ta hükümet, bu anlaşmanın uygulanmasını sağlamak üzere Ruanda Güvenliği (İltica ve Göç) Yasa Tasarısını sundu ve 13 Aralık’ta tasarı Avam Kamarası’ndaki ilk oylamadan geçti.

Hükümet, yeni yasanın Manş Denizi üzerinden botlarla ülkeye yasa dışı göçmen girişini engellemek üzere tasarlandığını, sığınma başvurusu yapanların Ruanda’ya gönderilmesi ve başvuruların bu ülkede değerlendirilmesini amaçladığını söylüyor.

Bu girişim için hükümet Ruanda’ya ödenen 140 milyon sterlin ve ödenecek 50 milyon sterline ek olarak 100 milyon sterlin daha ödeme yapma taahhüdünde bulundu.

İngiltere Barolar Birliği (Law Society) bu anlaşmanın Yüksek Mahkeme’nin dile getirdiği endişeleri yeterince gidermediğini açıkladı.

Tasarının, mahkemelerin kanıta dayalı bulgularını geçersiz kılmak ve yasal denetim sağlamasını engellemek için parlamentoda onaylatılarak tehlikeli bir yasal ve anayasal emsal teşkil etmesinden endişe duyduğunu kaydetti.

Sığınmacıların gönderildiği gemide bir ölüm

Hükümetin, sığınmacıları caydırma ve ‘otellerde konaklama masraflarını kısma’ planı kapsamında bekar erkek ilticacıları gemide barındırma girişimi ölümle sonuçlandı.

27 yaşındaki Arnavutluk vatandaşı sığınmacı Leonard Farruku, güneybatıda Dorset’e bağlı Portland limanında demirleyen Bibby Stockholm adlı geminin kamarasında 12 Aralık’ta ölü bulundu.

Yapılan ön soruşturmada, Farruku’nun ölümüyle ilgili şüpheli bir durum olmadığı, maktulün asılı halde bulunduğu belirlendi.

500 kişi kapasiteli Bibby Stockholm gemisine ilk sığınmacılar Ağustos ayında nakledilmiş, ancak su şebekesinde lejyoner hastalığına sebep olan bir bakteri bulunması üzerine boşaltılmıştı.

Ekim ayında sığınmacıların yeniden nakledildiği 200 odalı gemide 200 civarında sığınmacı olduğu tahmin ediliyor.

Farruku’nun İtalya’daki ablası, kardeşinin gemide koşulların fena olmadığı ama güvenlik görevlilerinin kendilerine “hayvan gibi davrandıklarını” söylediğini aktardı.

Aralık ayı sonunda yanlışlıkla basına sızan bir İçişleri Bakanlığı raporunda, sığınmacıların gemide barındırılmasının bekâr genç erkek sığınmacılara yönelik ayrımcılık potansiyeli taşıdığı ifade edildi.