Ocak sayımızda kendi çıkardıkları, Polis, Suç, Ceza ve Mahkemeler Yasası (Polislik Yasası)’nı yeterli bulmayan TORY hükümetinin geçen yıl parlamentoya sunduğu “Kamu Düzeni Yasa Tasarısı”nı belirli yönleri ile ele almıştık. Final aşamasına geçen tasarı birkaç ay sonra yasalaşarak yürürlüğe girmiş olacak. Tasarı, polisin olağanüstü yetkileriniartırırken, politikacılara mevcut yasaların içeriğini ve tanımlamaları değiştireme hakkı tanıyor. Polisin keyfi uygulamaları meşrulaştırılırken, tek kişilik gösteriler bile suç kapsamına alınıyor.
Lordlar’dan“Kamu Düzeni Yasa Tasarısı”na itiraz
Yasa Tasarısı Lordlar Kamarası’nda yapılan ufak tefek düzenlemelerin ardından son aşamaya geçti. Lordlar yasa tasarısında polise verilen iki yetkiye itiraz etti. İtiraz edilen ve kaldırılan yetkilerden biri bir şüphe olmadan kişileri ve araçları durdurma ve arama yetkisi oldu. Lordlar Kamarasında itiraz edilen ama yasa tasarısında olduğu gibi tutulan diğer yetki ise Ciddi Aksaklık Önleme Düzeni olarak adlandırılan ve kişileri bir suçları olmadığı halde protestolara katılmaktan men eden yetkiydi. Lordlar yasa tasarısına yaptıkları bir ekleme ile de gazeteciler ve gözlemciler için daha fazla koruma önlemi sağladı. Bu ekleme, Just Stop Oil protestosunu izleyen bir LBC muhabirinin polis tarafından tutuklanmasından dolayı benzeri durumların bir daha yaşanmaması için yapıldı. Hükümetin protestoları başlamadan önce durdurmak için polise vermek istediği yeni yetkiler de Lordlar tarafından engellendi.
“Kamu Düzeni Yasa Tasarısı” Mart’ta son kez görüşülecek
Mart içerisinde son kez Avam Kamara’sında görüşülecek olan tasarıda milletvekilleri Lordlar’ın itiraz ettikleri maddeler yeniden oylamaya sunulacak. Oylamaya sunulacak maddeler:
• Şüphe olmadan protestocuları ve araçları durdurma ve arama yetkisi
• Bir suçtan hüküm giymemiş kişilere karşı ‘Ciddi Aksaklık Önleme Düzenlemesi’ yetkilerinin kullanılmasının kaldırılması
• Tasarıya ciddi aksaklık tanımının eklenmesi
• Protestoya katılımı yasaklayacak mahkumiyetlerin kapsamının sınırlandırılması
• Gazeteciler ve protestoların diğer gözlemcileri için korumalar eklenmesi.
Polis protestoları ve protestocuları engellemek için her şeyi mazeret olarak kullanabilecek
Lütuf değil temel bir hak olan protesto hakkının kullanılması, Nisan 2022’de onaylanan Polis, Suç, Ceza ve Mahkemeler Yasası ile zaten büyük oranda kısıtlamaya uğramıştı. Bu kısıtlamaların kapsamı ve polisin yetkileri “Kamu Düzeni Yasası’’ ile daha da arttırılmış olacak.
Polis, Suç, Ceza ve Mahkemeler Yasası, asıl olarak protestoları etkisiz kılmak için protestocuların seslerini duyurabilmek amacıyla neden oldukları tüm aksaklıkların madde madde suç kapsamına alınması ve polise, yasanın kapsamına giren tüm maddelere ilişkin geniş yetkiler verilmesini içeriyor. Kapsamı genişletilen ‘Aksaklık’ bu yasa ile ilk kez örneklendirildi. Gürültü çıkartmak, statik gösteriler yürüyüşlerle eşitlendi. Statik gösteri için en az iki kişinin olma koşulu kaldırılarak tek kişilik gösteriler de yürüyüşlerle eşitlendi. Parlamento yakınlarında yapılan protestolar için mevcut kısıtlamalar, parlamento kapsamına giren coğrafi alanın genişletilmesi ve araç geçişlerinin engellenmemesi gibi yeni koşullarla genişletirdi. Haberdar olmadığını koşulları ihlal etmeyi de suç kapsamına alan yasa bakanlara da tanımlamaları değiştirme yetkisi vermiş durumda. Yani bakanlar “demokratik bir parlamento tartışmasından geçmek zorunda kalmadan” kural koyma yetkisine sahip olabilecekler.
